Sprawdzone środy. Co dalej z pracą zdalną? Wchodzą nowe przepisy!

Każdy pracujący standardowo stacjonarnie (np. w biurze) ma teraz do wykorzystania 24 dni w roku okazjonalnej pracy zdalnej. Jeśli więc z różnych przyczyn losowych praca zdalna – z domu lub innego uzgodnionego z szefem miejsca – jest ci potrzebna, możesz o to do przełożonego zawnioskować. Oczywiście szef nie musi automatycznie się zgodzić, ale po zmianie przepisów swoją odmowę musi uzasadnić.

Zobacz także: Sprawdzone środy: Szczepienia obowiązkowe i dodatkowe

Główną zasadą nowych przepisów jest to, by obie strony porozumiały się w kwestii pracy zdalnej. Dlatego też pracodawca co do zasady musi zapytać pracownika i uzgadniać z nim, czy ten pracownik chce pracować zdalnie. I nie może odesłać kogoś do pracy zdalnej bez uzgodnienia, na podstawie własnego widzimisię. Ale są dwa wyjątki – w których pracodawca nadal może nam polecić pracę zdalną, bez konsultowania tego z nami. Po pierwsze to nagłe przypadki, np. pandemia, klęski żywiołowe czy stan wyjątkowy. A drugi wyjątek to sytuacje, w których pracodawca nie jest w stanie zapewnić w zakładzie pracy bezpiecznych i higienicznych warunków – na przykład wskutek awarii, wypadku czy pożaru.

Praca zdalna. Kto i kiedy może na nią liczyć?

Jest kilka grup osób, którym pracodawca z zasady nie może odmówić prośby o pracę zdalną. Chodzi o kobiety w ciąży, rodziców dzieci do 4 lat oraz dzieci niepełnosprawnych a także tych, którzy opiekują się w domu niepełnosprawnym, dorosłym członkiem rodziny. Ale i tu są wyjątki. Pracodawca może więc nawet wspomnianym powyżej osobom odmówić pracy zdalnej z uwagi na charakter pracy lub jej organizację. Np. kelner, pilot samolotu, stewardessa czy pracownik linii produkcyjnej nie jest w stanie zastąpić szefowi swoich obowiązków pracą zdalną.

Zobacz także: Sprawdzone środy: Jak zjeść dobre śniadanie?

Nowe przepisy regulują też kwestie rekompensat dla pracownika za koszty poniesione w czasie pracy zdalnej. Pracodawca ma oszacować koszty ponoszone przez podwładnego – np. koszty zużycia prądu lub internetu – i wypłacać ryczałt. Takie ryczałty to przeciętnie od 30 do 60 złotych miesięcznie – w zależności od tego, jak długo praca zdalna będzie świadczona. Co ważne z uwagi na szalejącą inflację świadczenie to może być waloryzowane. A jeśli uważamy, że pracodawca niewłaściwie się z nami rozlicza możemy to zgłosić do Inspekcji Pracy, która zweryfikuje nasze zastrzeżenia.

Praca zdalna a kontrola ze strony pracodawcy

Pracodawca może kontrolować podwładnego pracującego zdalnie. Ma prawo weryfikować, czy w godzinach pracy zajmujemy się swoimi obowiązkami, choć robimy to z domu, czy też przeglądamy sobie internet lub oglądamy filmy. Kontroli może podlegać nie tylko to, czy pracuję, ale też jak to robimy, czy zgodnie z zasadami BHP i zgodnie z zasadami ochrony danych osobowych. To teoria. A praktyka jest skomplikowana, bo przepisy nie wyjaśniają, jak pracodawca miałby podwładnych kontrolować, gdy zdalnie wykonują pracę z domu lub np. kawiarni. Co więcej kontrola nie może naruszać prywatności pracownika ani jego domowników. Trudno więc spodziewać się, że przy takich ograniczeniach szef zapuka do naszych drzwi. Tym bardziej, że taką kontrolę pracodawca ma obowiązek zapowiedzieć i uzgodnić z pracownikiem. Ale może też poprosić, by pokazać mu przez kamerkę internetową, jak wygląda nasze stanowisko pracy i sprawdzać online, czy jesteśmy aktywni zawodowo.

Zobacz także: Sprawdzone środy: Jak dbać o odporność?

A czy można tak ustalić sobie pracę zdalną, by wykonywać ją z pięknego, nadmorskiego kurortu gdzieś w cieplejszych krajach? Teoretycznie tak. Ale pamiętajmy, że pracodawca ma obowiązek zadbać o bezpieczne i higieniczne warunki naszej pracy zdalnej. To jego zadanie. A trudno sobie wyobrazić, by miał jakikolwiek wpływ na to, co się dzieje w jakimś lokalu mieszkalnym lub miejscu publicznym poza granicami kraju. Do tego dochodzą odmienne uwarunkowania finansowe czy podatkowe, co nie ułatwia zadania. O wiele więc łatwiej pracować zdalnie z zagranicy, jeśli nie jesteśmy zatrudnieni na etat, ale wystawiamy pracodawcy rachunek lub fakturę i jesteśmy freelancerami.

Posłuchaj o szczegółach w Radiu Złote Przeboje: